Nikołaj Siergiejewicz Żylajew był rosyjskim muzykologiem i nauczycielem kilku rosyjskich kompozytorów XX wieku. Około 1904 roku był uczniem Michaiła Ippolitowa-Iwanowa i Siergieja Tanejewa w Konserwatorium Moskiewskim, gdzie sam uczył. Do jego uczniów należeli kompozytorzy Jewgienij Gołubiew, Aram Chaczaturian, Aleksiej Władimirowicz Stanczyński, Anatolij Nikołajewicz Aleksandrow i Samuil Jewgienijewicz Feinberg. Był członkiem Rosyjskiej Akademii Nauk o Sztuki i Państwowego Instytutu Nauk Muzycznych. Napisał wiele esejów.