Hoewel Tsjaikovski al een ervaren componist was (hij had al zijn eerste twee symfonieën, een strijkkwartet en twee opmerkelijke toongedichten geproduceerd, al deze succesvolle en duurzame werken), zocht hij nog steeds de goedkeuring van mentoren als Balakirev en Nicolas Rubinstein. Op kerstavond 1874 speelde hij het concert voor Rubinstein (de beoogde solist) in een leeg klaslokaal. Rubinstein reageerde met een stortvloed van kastijdingen, beroemd geworden door Tsjaikovski's eigen herinnering. Tsjaikovski sloop wanhopig weg. Later belde Rubinstein hem terug en gaf een lijst met wijzigingen op die vóór een bepaalde datum moesten zijn aangebracht als Rubinstein deze zou uitvoeren. Tsjaikovski schreef dat hij antwoordde: "Ik zal geen enkele noot veranderen, en ik zal het concert publiceren zoals het nu is." Terwijl hij herinneringen ophaalde, vervolgde hij: 'En dit heb ik inderdaad gedaan.' Nou ja, niet helemaal. Hoewel er geen echt substantiële wijzigingen zijn, onderwierp hij het concert wel aan een kleine herziening voordat het werd gedrukt, zoals bij de meeste composities gebeurt. De première viel toe aan Hans von Bülow, die het voor het eerst speelde in Boston, 15 oktober 1875.
